Hierdie jaar het met positiewe ekonomiese vooruitsigte begin. Die verwagting was dat die wêreldekonomie teen 4,9% sou groei en mense asook produkte weer oor grense sal stroom. Daar was al inflasiedruk, wat veroorsaak is deur Covid-19 inperkings wat bottelnekke in voorsieningskettings tot gevolg gehad het asook verskepingskoste wat gestyg het, maar die debat het gedraai rondom die vraagstuk of dié inflasie van ʼn verbygaande aard is. Die is egter alles omvergegooi deur Rusland se inval in Oekraïne wat energie en voedselkommoditeitspryse die hoogte laat inskiet het. Sentrale bank beveg nou inflasie met stygende rentekoerse en daar is kommer oor die gevaar van ʼn wêreldwye resessie.
Markkragte
In die derde kwartaal van 2022 handel enige ontleding van markkragte oor die bekommernis van ‘n resessie. Die IMF World Economic Outlook verslag beskou dit as die grootste bron van onsekerheid wat ons in die gesig staar. Groeivooruitsigte van die VSA, Europese Unie, Verenigde Koninkryk en Sjina is skerp afwaarts aangepas na baie stadige groei, of selfs inkrimping in die tweede kwartaal. Maandelikse aanwysers soos verbruikersvertoue-indekse en aankopebestuurdersindekse wys dat huishoudings en besighede onder druk is.
Insetkoste
Die enkele voordeel van gedempte groeivooruitsigte is dat die druk op insetkoste begin afneem. Die olieprys, voedselkommoditeitspryse en pryse van harde kommoditeite soos minerale en metale het reeds afgeneem vanaf hulle onlangse hoogtepunte.
Kunsmis is uniek omdat soveel daarvan deur Rusland uitgevoer was en die aanbod nou beperk is. In Juliemaand het Dr Johnny van der Merwe van AMT op sy Youtube kanaal verduidelik dat daar groot onsekerheid is oor uitvoere vanuit Rusland en Sjina wat veroorsaak dat voorraad knap is en pryse hoog bly.
Die dalende olie-prys en brandstofprys oor die laaste paar mande is goeie nuus, maar daar is ongelukkig geen waarborg dat dit gaan voortduur nie. Die olie-produserende OPEC+ groep vergader op Woensdag 5 Oktober en die aanduiding is dat hulle produskie met 1 miljoen vaatjies per dag wil inkort om die prys te ondersteun nadat dit sedert Juniemaand afneem. Bekommernis oor ʼn kleiner aanbod het die olieprys met rondom $3 per vat laat toeneem.
Die wisselkoers
Onder al die bogenoemde omstandighede ry wisselkoerse wipplank. In baie gevalle het dit nie soveel te doen met die swakheid van byvoorbeeld die rand nie, maar is die gevolg van ʼn sterk dollar. Soos wat die Amerikaanse Federale Reserwebank rentekoerse verhoog om hulle inflasie te beveg verhoog dit die kans van ʼn wêreldwye resessie. Die hoë opbrengskoerse en lae risiko van Amerikaanse skuldinstrumente maak dit aantreklik van beleggers en nog meer geld stroom na hulle effektemark. en na die dollar. Dit plaas ontluikende markte se aandelemarkte, effektemarkte en wisselkoerse onder druk. Hierdie dinamiek gaan nie verander voor die Fed nie inflasie onder beheer kry nie. ʼn Onlangse ontleding van die valuta-opsiemark deur Codera Analytics wys dat die rand oor die volgende 12 maande op min of meer dieselfde vlak as nou sal verhandel teen die dollar, maar daar is ʼn groter risiko vir depresiasie as vir appresiasie.